Serebral Palsi Kök Hücre ve Eksozom Tedavileri 

1/9/2025

Serebral Palsi Kök Hücre ve Eksozom Tedavileri 

Serebral Palsi, genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan ve beyin hasarı nedeniyle motor-hareket fonksiyonlarda bozulmaya yol açan bir durumdur. Serebral Palsi, motor becerileri ve hareket yeteneklerini etkileyen bir grup kalıcı bozukluk olarak yürüme, oturma, koordinasyon ve diğer hareketlerde zorluklar gibi belirtiler gösterir. Bu durum, gebelik sırasında, doğumda veya sonraki birkaç yıl içinde beynin normal gelişimini engelleyen bir hasar sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Mevcut tedavi yöntemleri, hastalığın belirtilerini hafifletmeye odaklanmakla birlikte, iyileştirici olamaması nedeniyle Serebral Palsi hastalarının daha etkili ve kapsamlı bir tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır. 

Kök hücre tedavisi alanındaki son yıllardaki gelişmelerle birlikte kök hücre ve eksozom tedavileri Serebral Palsi Tedavisi için yeni ortaya çıkan tedavi yaklaşımlarıdır. Özellikle, beyin dokusunu koruyabilme ve onarabilme yetenekleri sayesinde, Serebral Palsi Kök Hücre Tedavisi umut vaat eden bir terapi seçeneği olarak değerlendirilmektedir. 

Yapılan bilimsel çalışmalar,  Kök Hücre ile Serebral Palsi Tedavisi 'nin Serebral Palsi tanısı alan hastalarda hem motor hareket fonksiyonları hem de bilişsel becerileri önemli ölçüde arttırabildiğini göstermektedir. Bununla birlikte, erken müdahale ve erken tedavi Serebral Palsi'li çocuklarda hastalığın ilerleyişini durdurma, değiştirme ve uzun vadeli sonuçları iyileştirme potansiyeli açısından kritik önemlidir. 

Serebral Palsi Kök Hücre Tedavisi sonuçlarının çoğunun kök hücrelerden salınan mezenkimal kök hücreden salınan eksozomlara ait olabileceği günümüzde yapılan bilimsel çalışmalarda öne sürülmeye başlanmıştır. Eksozomlar kök hücreler tarafından salınan mesaj taşıyıcı küçük parçaçıklar olup hücreler arasında mesaj iletimi ve genetik materyal transferi gibi görevleri yerine getirirler. Eksozomlar gittikleri dokularda iyileştirme, yenileşme, gençleşme ve onarım mesajlarını taşırlar ve ayrıca dokunun davranışını etkiler. Kök hücreler tarafından salınan eksozomlar, gittikleri dokulardaki hücrelerin iyileşmesine, yenilenmesine, gençleşmesine, yenilenmesine ve tedavi süreçlerinin başlamasına ve düzenlenmesine yardımcı olur. Eksozomlar beyindeki kan-bayin bariyerini kolaylıkla geçebilmesi nedeniyle çok büyük avantajlara sahiptir. Bu nedenlerle Serebral Palsi Eksozom Tedavisi günümüzde gittikçe önem kazanmaktadır. Ayrıca, son bilimsel çalışmalar Serebral Palsi'de burun içi mukazasına spreyleme yöntemi ile verilen intranasal eksozom tedavisinin Serebral Palsi Eksozom Tedavisi için başarılı sonuçlar verebildiğini göstermektedir.

Kök Hücre ve Eksozom tedavilerinin serebral palsili hastalarda motor fonksiyonu ve bilişsel becerileri iyileştirme potansiyeli şöyle özetlenebilir: 

Doku onarımı: Kök hücrelerden elde edilen eksozomların Serebral Palsi gibi sinir hasarının mevcut olduğu durumlarda beyinde sinir hücreleri arasındaki iletişimi kolaylaştırır ve bunun da beyindeki onarım süreçlerini koordine etmek ve hasarlı dokuların onarılmasına yardımcı olabildiği düşünülmektedir.   

Antiinflamatuar etkiler: Eksozomlar, Serebral Palsi’ye yol açan beyin hasarında önemli bir faktör olan beyindeki inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilecek antiinflamatuar (iltihabi reaksiyonu önleyici) özelliklere sahiptir.  

Sinir hücresini (nöral)koruma: Eksozomlar sinir hücrelerini hasardan koruyabilir ve sinir onarımını destekleyebilir. Bu sinir hücresini (nöral) koruma etki, Serebral Palsi'de beyin fonksiyonunun korunması ve daha da kötüleşmesini önlemede çok önemlidir.  

Yeni sinir hücresi oluşumunun (nörojenezin) teşvik edilmesi: Eksozomlar yeni nöronların büyümesini teşvik edebilir ve mevcut sinir ağlarının onarımını destekleyebilir. Bu, beyin hasarının normal sinir gelişimini ve işlevini bozabileceği Serebral Palsi'de özellikle önemlidir.  

Hareket (motor) fonksiyonlarda iyileşme: yapılan çalışmalar, eksozom tedavisinin, beyin onarımını teşvik ederek ve inflamasyonu azaltarak Serebral Palsi'li bireylerde motor-hareket fonksiyonları iyileştirebileceğini düşündürmektedir.  

Hasarın tersine döndürülmesi: Eksozomlar sinir onarımını destekleyip, potansiyel olarak işlevi geliştirebilirken, Serebral Palsi'deki mevcut sinir hasarını tamamen tersine çevirmek zordur. Onarımın kapsamı beyin hasarının ciddiyetine ve zamanlamasına, erken tedaviye bağlı olabilir.  

Beyin mikro ortamında iyileşme: Eksozomlar beynin mikro ortamını iyileştirir, bu da sinir ağlarının genel işlevini ve bağlantısını geliştirebilir ve daha iyi motor fonksiyonuna yol açabilir.  

Sinaptik plastisitenin arttırılması: Eksozomlar, nöronlar arasındaki sinaptik bağlantıları etkileyerek, beynin kendini adapte etme ve yeniden organize etme yeteneği olan sinir hücresi olan nöronların birbirleri ile iletişim kurmasını sağlayan bağlantıları geliştirebilir. Buna sinaptik plastisite denilmektedir. Bu, Serebral Palsi'li bireylerde motor ve bilişsel işlevlerin iyileştirilmesi için hayati öneme sahiptir.  

Yapılan son bilimsel çalışmalar, Serebral Palsi Kök Hücre ve Eksozom Tedavileri’nin Serebral Palsi’deki beyin sinir hücrelerindeki hasarın onarılmasına yardımcı olabileceğini, hareket (motor) fonksiyonlarda ve de bilişsel becerilerde önemli iyileşmelere yol açabileceğini ve bu durumun umut verici bir tedavi yaklaşımı olduğuna işaret etttiğini göstermiştir. 

Bununla birlikte, erken müdahale ve erken tedavi Serebral Palsi tedavisinde kritik bir bileşendir ve son derece önemlidir. Erken müdahale ve erken tedavi kritik gelişim dönemlerinde beynin esnekliğinden yararlanarak Serebral Palsi’nin ilerlemesini önemli ölçüde etkileyebilir. Genel olarak erken tedavi, Serebral Palsi'li çocuklar için hastalığın ilerleyişini durdurma, değiştirme ve uzun vadeli sonuçları iyileştirebilme potansiyeli sunabilmektedir.  

 

 

 

 

Kaynaklar:

*Efficacy and safety of stem cell therapy in cerebral palsy: A systematic review and meta-analysis

Jiayang Qu et al. Front Bioeng Biotechnol. 2022 Dec 14;10:1006845.

 * Progress in clinical trials of stem cell therapy for cerebral palsy. Lv, Zhong-Yue et al. Neural Regeneration Research 16(7):p 1377-1382, July 2021

 * Management of Spasticity and Cerebral Palsy Update. Y Awaad. Interchopen 06 July 2022 

 

 

 

 

 

 

• Bu makale bilimsel çalışmaların sonuçlarından bilgilendirme amacı derlenmiş olup, herhangi bir tedavi önerisi ve tavsiyesinde bulunmamaktadır.