MS Kök Hücre Tedavisi 

2/8/2024

MS Hastalığında Kök Hücre Tedavisi 

MS beyinde ve omurilikteki sinir liflerinin etrafındaki koruyucu kılıfın (miyelin) bozulması ile ortaya çıkan kronik ve ciddi hasar verici bir rahatsızlıktır. MS (Multipl Skleroz) merkezi sinir sistemini, beyni ve omuriliği etkiler. Kişinin kendi bağışıklık sistemi hatalı bir şekilde sinir liflerini çevreleyen koruyucu miyelin adlı sinir kılıflarına saldırır. Tellerdeki izolasyon gibi miyelin de sinirleri korur ve sinir iletim sinyallerin iletilmesine yardımcı olur. Miyelin bozulduğunda alttaki sinir lifleri açığa çıkar ve sinir hücreleri, beyin ile vücut arasındaki normal sinyalleri iletmekte zorlanır. Bu, beynin vücut ile iletişimini bozar ve  hastalık ilerledikçe sayısız semptoma neden olabilir.

MS genellikle semptomların gidip tekrar geldiği, tekrarlayan-iyileşen veya sürekli olarak kötüleştiği ilerleyici bir hastalık olarak sınıflandırılır. MS hastalğının yaygın belirtleri arasında uyuşukluk, geveleyerek konuşma, görme sorunları ve koordinasyon kaybı görülebilir. Yorgunluk ve mesane disfonksiyonu bazı diğer semptomlar daha yaygın olarak görülebilir. Sıklıkla ataklar şeklinde görülür. MS ataklarının nüksetmelerini, şiddetini ve sıklığını azaltabilecek ilaç tedavileri mevcut olsa da, ancak maalesef ki hali hazırdaki mevcut ilaç tedavilerinin hiçbiri sinir sistemindeki eski hasarı onaramamaktadır. MS hastalarının halen üçte ikisi teşhisten sonraki 25-30 yıl içinde hastalığın giderek ilerleyen sinir sistemi üzerindeki zayıflatıcı etkilerinden müzdarip olmaktadır. 

MS'in beyin ve omurilikteki sinirlerin çevresinde oluşan koruyucu bir kılıf olan Miyelin'e zarar verdiği bilinmektedir. Miyelin, sinirlerdeki elektrik sinyallerinin hızlı iletilmesini sağlar, sinir sisteminin işlevini ve bütünlüğünü destekler. MS hastalığında vücudun kendi bağışıklık sistemi miyeline saldırır ve hasar verir. Bu da beyin ve omurilik çevresinde gönderilen sinir sisteminin iletilerinin bozulmasına neden olur.  Miyelin hasarı bağışıklık sistemindeki inflamasyonla yani iltihabi reaksiyonla tetiklendiğinden, MS sıklıkla sinir sisteminin kronik inflamasyonu yani iltihabı ile ilişkilidir.  Son zamanlarda yapılan çalışmalar, beyin inflamasyonunun, MS gibi sinir sistemi hastalıklarında başlamasında ana süreç olduğunu göstermektedir Beyin iltihabının birçok sinir sistemi hastalığının patogenezine katkıda bulunduğunu gösteren kanıtlar artmaktadır. Tıptaki son gelişmeler, kök hücre tedavilerinin MS hastalığında oluşan hasarı iyileştirmeye yardımcı olabileceği yönündeki beklentileri artırmış bulunmaktadır. Vücuttaki hemen hemen her tür hücreye dönüşmek üzere programlanabilen, vücudun ana hücreleri olan Kök Hücre ile MS tedavisi giderek öne çıkmaya başlamıştır. MS hastalığında kök hücre tedavisi sinir hücrelerindeki inflamasyonu yani iltihabi reaksiyonu azaltılıp, MS'in neden olduğu hasarın onarılmasına yardımcı olabilir. Birçok bilimsel çalışmada MS hastalığında kök hücre tedavisi yönteminin sinir sistemindeki iltihabı hafifletip, sinir hücrelerini daha fazla hasardan koruduğu gösterilmiştir. Bunun yanı sıra, kök hücre ile MS tedavisi hatalı bağışıklık sisteminin yanıtını değiştirerek hastalığın oluşumuna neden olan immunolojik yanıtı değiştirmektedir. MS kök hücre tedavisi miyelin içeriğini ve sinir kök hücre seviyelerini önemli ölçüde arttırdığı ve beyinde oksidatif stresi azalttığı bildirilmektedir.  

MS kök hücre tedavisi ilerleyen MS hastalığının ilerlemesini durduğu, yeni atak gelişimini engellediği ve  sinir hücrelerini hasardan koruduğu düşünülmektedir.

Aslında, kök hücre tedavilerinin bu yararlı etkilerinin kök hücreden salınan eksozomlar tarafından gerçekleştirildiğine dair görüşler bulunmaktadır. Kök hücreler, mesaj taşıyıcı küçük veziküllerden oluşan eksozomları salgılar. Hücreler arasında mesaj iletimi ve genetik materyal transferi gibi kritik görevleri yerine getirirler. Eksozomlar gittikleri dokularda iyileştirme, yenileşme, gençleşme ve onarım mesajlarını taşırlar ve ayrıca dokunun davranışını etkiler. Kök hücreler tarafından salınan eksozomlar, gittikleri dokulardaki hücrelerin iyileşmesine, yenilenmesine, gençleşmesine, yenilenmesine ve tedavi süreçlerinin başlamasına ve düzenlenmesine yardımcı olur.

Eksozom tedavisi inme sonrası beyindeki hasarlı nöronları onarmayı, diğer nöronları korumayı, damar yapısındaki yeniden şekillenmeyi ve nörolojik fonksiyonların iyileşmesini sağlayan etkileri nedeniyle inme tedavisinde potansiyel bir tedavi olabileceği öngörülmektedir.

Eksozomların en önemli avatajı beyni çevreleyen kan-beyin bariyerini (BBB) geçerek direkt olarak beyindeki sinir hücrelerine etki etmesidir. Bilimsel çalışmalar MS hastalığında eksozom tedavisi uygulanmasının sinir kılıfındaki miyelinizasyonu artırdığını, sinir dokusunu koruduğunu, hatalı bağışıklık sistemi reaksiyonunu düzelttiğini ve sinir hücrelerindeki enflamasyon yanıtını azalttığını ileri sürmektedir.

Kök Hücre ve Eksozom Tedavisi, MS hastalığında sinirleri koruyup, onararak hastalığın nüksetmesini ya da yeni atakların ortaya çıkmasını engelleyebilmektedir. Eksozom ile MS Tedavisi sinirleri çevreleyen kılıfta yeni miyelin oluşumunu teşvik eder ve bağışıklık sisteminin sinir hücrelerine karşı yanlış tepkilerini düzeltir. Sonuç olarak, hastaların şikayetlerini azaltabilir ve yaşam kalitelerini artırabilirler.

Bunun yanı sıra Multipl Skleroz'da kullanılan TMS tedavisinin (transkraniyal manyetik stimülasyon) sinir hücrelerinin işlevlerini veya bağlantılarını yeniden düzenleyip, geliştirmesini artırdığı ve beyinde nöral kök hücreleri uyararak, çoğalmaya teşvik ettiği bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir. MS hastalığında TMS tedavisi el ve kollardaki spastisiteleri (kas kasılmalarını) giderdiği bilinmektedir. MS hastalığının tedavisinde kök hücre ve exosome tedavisi ile birlikte beyin motor nöronlarına uygulanan TMS tedavisinin sinerjik etkisi olduğu iddia edilmektedir.

 

 

 

 

 

* Bu makale bilimsel çalışmaların sonuçlarından bilgilendirme amacı derlenmiş olup, her hangi bir tedavi önerisi  ve tavsiyesinde bulunmamaktadır.