Türkçe
English
Arabic
Parkinson Hastalığında Kök Hücre ve Eksozom Tedavileri
Parkinson Hastalığında Kök Hücre ve Eksozom Tedavileri
Parkinson hastalığı merkezi sinir sisteminin kronik ve ilerleyici bir hastalığı olup titreme, yavaşlama, donma, hareket fonksiyonlarında ilerleyici kayıplar ve depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları gibi bilişsel bozukluklarla birlikte görülen bir hastalıktır. Parkinson hastalığının temel özelliği, beynin substantia nigra bölgesindeki dopamin salgılayan dopaminerjik sinir hücrelerin kaybıdır. Bu sinir hücrelerinin (nöron) ölümü beyindeki dopamin seviyelerinde bir azalmaya yol açar; bu da Parkinson hastalığının motor- hareket şikayetlerine yol açar.
Parkinson hastalığına yönelik geleneksel ilaç tedavileri altta yatan nörodejenerasyonu yani sinir hücrelerinin ilerleyici hasarı ve/veya ölümüyle sonuçlanan durumu ele almak yerine semptom yönetimine odaklanır. Ayrıca, bu ilaçların uzun süreli kullanımı ciddi yan etkilere neden olabilmekte ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir.
Günümüzde kök hücre araştırmalarındaki son gelişmeler daha etkili tedaviler için potansiyel sunmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalar ile altta yatan patolojik süreçleri tedavi ederek sinir hücrelerinin korunmasına ve hareketle ilgili şikayetlerde iyileşme sağlanarak hastalığın ilerlemesinin yavaşlatabileceğini göstermiştir.
Parkinson Kök Hücre Tedavisi ile hastalık semptomlarının hafifletilmesi ve beyindeki sinir hücrelerindeki hasarın önlenerek, sinir hücrelerinin kaybının önlenmesi büyük öneme sahiptir. Kök Hücre ile Parkinson Tedavisi ‘nin temel amacı hastalığının ilerlemesini yavaşlatıp, durdurmak ve şikayetlerde iyileşmeye sağlamaktır. Parkinson Kök hücre tedavileri, dopamin salgılayan beyin sinir hücrelerindeki hasarın önelenerek, sinir-kas hücreleri arasındaki dopaminerjik iletimi yeniden sağlamayı amaçlamaktadır. Parkinson hastalığında kök hücre tedavisi bu şekilde potansiyel olarak dopamin salgılayan beynin tükenmiş substantia nigra bölgesinideki hasarı önleyip, Parkinson hastalığına yol açan semptomları iyileştirebilir. Sonuç olarak Parkinson için kök hücre tedavisi , Parkinson hastalığının temel nedenine yönelik önemli bir tedavi olanağı sunmaktadır.
Ayrıca, kök hücrelerden salınan eksozom bazlı tedaviler kan-beyin bariyerini kolaylıkla geçebilmesi nedeniyle Parkinson hastalığı tedavisi için günümüzde giderek büyük önem taşımaya başlayan yeni bir tedavi yaklaşımı olarak ortaya çıkmıştır. Kök hücreler tarafından salınan nano boyutlu eksozomlar kan-beyin bariyerini rahatlıkla geçerek tedavi edici etkilerin doğrudan beyne iletilmesini sağlamaktadır.
Genç ve sağlıklı kök hücrelerden salgılanan eksozomlar gittikleri dokularda iyileştirme, doku onarımı, tedavi edici süreçlerin başlatılmasında ve düzenlenmesinde rol alarak gittiklerini dokunun davranışlarını belirler. Parkinson hastalığında eksozom tedavisi ‘nin en önemli faydalarından biri, sinir hücrelerini korumasıdır. Bilimsel çalışmalar Parkinson Eksozom Tedavisi ‘ nin beyinde dopamin salgılayan dopaminerjik nöronların hayatta kalmasını ve işlevini destekleyen, sinir hücrelerini koruma etkilerine sahip olduğunu göstermiştir. Bu çalışmalar, Parkinson hastalığı için eksozom tedavisi ‘nin kan-beyin bariyerini aşabilme yeteneği ile beyinde Parkinson hastalığına neden olan alfa-sinüklein (α-Syn) proteininin birikmesini azaltabileceğini göstermektedir. Ayrıca, Parkinson eksozom tedavisi intravenöz (damar içi) veya burun içi sprey (intranazal uygulama) dahil olmak üzere çeşitli yollardan uygulanabilmesi ile tedavide büyük kolaylık sağlamaktadır. Bu avantajları ile Parkinson hastalığında eksozom tedavisi Parkinson hastalığının tedavisinde ve nörolojik korumada potansiyel avantajlar sunan yeni bir tedavi yaklaşımını temsil etmektedir.
Özetle, Parkinson Kök Hücre Tedavisi ‘nin beyinde dopamin salgılayan dopaminerjik nöronların hayatta kalmasını sağlayabileceği, sinir hücresi (nöron) hasarını azaltarak sinir hücrelerinin fonksiyonlarının iyileşmesini destekleyebileceği, oksidatif stres ve beyin dokusundaki iltihabi reaksiyonu azaltabileceği bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir.
Klinik çalışmalar, Parkinson Kök Hücre Tedavisi ’nin hastalığın yol açtığı hareketle ilgili şikayetleri hafifletmek, hastalığın ilerleyişini yavaşlatıp, durdurmak, beyin sinir dokusundaki hasarı önlemek, yeni sinir hücrelerinin oluşumunu desteklemek gibi etkileri nedeni ile Parkinson hastalığının tedavisinde yeni bir tedavi yaklaşımı olduğunu göstermektedir.
Kaynaklar:
- Update on the application of mesenchymal stem cell-derived exosomes in the treatment of Parkinson's disease: A systematic review. Liu, S. Et al. Frontiers in Neurology. https://doi.org/10.3389/fneur.2022.950715
- Intranasal Administration of Self-Oriented Nanocarriers Based on Therapeutic Exosomes for Synergistic Treatment of Parkinson's Disease. Peng, H. Et al. ACS nano https://doi.org/10.1021/acsnano.1c08473.
- Exosomes as drug delivery vehicles for Parkinson's disease therapy. Haney, M. et al. https://doi.org/10.1016/j.jconrel.2015.03.033.
- Mesenchymal Stem Cells-derived Exosomes: A New Possible Therapeutic Strategy for Parkinson’s Disease? Vilaça-Faria, H et al. Cells, 8. https://doi.org/10.3390/cells8020118.
- The potential therapeutic applications and developments of exosomes in Parkinson' s Disease. Luo, S et al. Molecular pharmaceutics. https://doi.org/10.1021/acs.molpharmaceut.0c00195.
- Designer exosomes produced by implanted cells intracerebrally deliver therapeutic cargo for Parkinson’s disease treatment.Kojima, R. et al. Nature Communications, https://doi.org/10.1038/s41467-018-03733-8.
- Bu makale bilimsel çalışmaların sonuçlarından bilgilendirme amacı derlenmiş olup, herhangi bir tedavi önerisi ve tavsiyesinde bulunmamaktadır.